W artykule tym autorzy japońscy podsumowują dotychczasową wiedzę na temat prób zastosowania mezenchymalnych komórek macierzystych (MSCs) w leczeniu ostrego i przewlekłego zapalenia trzustki. Jak wiadomo, MSCs są komórkami multipotencjalnymi, znajdującymi się w takich tkankach jak szpik kostny, tkanka tłuszczowa czy błonach płodowych. Po raz pierwszy zostały wyizolowane w 1976r. Mają one zdolność samoodnawiania i mogą różnicować się w więcej niż jeden typ wyspecjalizowanych komórek w naszym ciele. Najlepiej przebadaną jest ich zdolność do różnicowania w komórki chrząstek (chondrocyty) i kości (osteocyty). Dalsze badania potwierdziły zdolności MSCs do zmniejszania zapalenia, apoptozy a także włóknienia w różnych modelach chorobowych. Są one łatwe do wyizolowania ze szpiku kostnego, tkanki tłuszczowej i pępowiny.

Pierwsze badania nad zastosowaniem MSCs w leczeniu łagodnej i ciężkiej postaci ostrego zapalenia trzustki (OZT) u szczurów zostały przeprowadzone w 2009r. przez Junga. Ich podanie zmniejszało zarówno stopień nasilenia zmian zapalnych ocenianych w badaniach histologicznych jak i ekspresję cytokin zapalnych w surowicy. Kolejne badania zwróciły uwagę na efekt zależny od dawki oraz skuteczniejsze działanie przy podawaniu wkrótce po indukcji zapalenia. Mogą one służyć także jako wektor do terapii genowej. Ciekawym spostrzeżeniem jest zwiększenie integralności jelitowej bariery śluzówkowej i zdrowienie nabłonka jelitowego po ich zastosowaniu w przebiegu OZT.

Do tej pory ukazało się kilkanaście prac dotyczących zastosowania MSCs w OZT, natomiast literatura dotycząca zastosowania ich w przewlekłym zapaleniu trzustki (PZT) jest bardzo skromna, opublikowano zaledwie 2 prace. Ich wyniki wydają się być obiecujące,Zhou zanotował zmniejszenie włóknienia w trzustce przez wpływ na supresję cytokin prozapalnych w eksperymentalnym modelu PZT z zastosowaniem dichlorku-di-n-butylocyny. Z kolei Kawakubo wykazał, że MSCs zmniejszają zarówno poziom białka przyciągającego monocyty (MCP-1) jak i jego ekspresję w trzustkowych komórkach gwiaździstych, odpowiadających za włóknienie w trzustce.

Na zamieszczonej w artykule ilustracji autorzy pracy przedstawiają potencjalne mechanizmy działania MSCs w przebiegu OZT i PZT, podkreślają , iż wydzielane przez nie bioaktywne molekuły działają na wiele celów.

Podawanie komórek macierzystych ma jednak szereg ograniczeń, stąd konieczność dobrze zaplanowanych badań klinicznych w celu potwierdzenia ich skuteczności u ludzi. Jak do tej pory, nie opublikowano żadnego badania z zastosowaniem MSCs w terapii OZT i PZT u ludzi.